Кыргыз Республикасы, Казакстан Республикасы жана Өзбекстан Республикасынын энергетика министрлери Ташкентте «Камбарата-1 ГЭС долбоорун ишке ашыруу маселесин талкуулашты
2025-жылдын 26-27-майында Бириккен Араб Эмираттарынын Дубай шаарында Камбарата-1 ГЭС долбоору боюнча министрлердин экинчи тегерек столу болуп өттү. Долбоор Борбордук Азиядагы энергетикалык коопсуздукту гидроэнергетикалык потенциалды максималдаштырууга багытталган негизги аймактык демилге болуп саналат.
Тегерек столго үч өлкөнүн энергетика министрлеринин, Эрлан Аккенженов (Казакстан Республикасы), Таалайбек Ибраев (Кыргыз Республикасы) жана Журабек Мирзамахмудов (Өзбекстан Республикасы) астындагы делегациялар катышты.
Делегациялардын курамында бул өлкөлөрдүн каржы жана суу чарба министрликтеринин жогорку даражалуу өкүлдөрү да бар. Талкуунун негизги темасы Кыргыз Республикасындагы Нарын дарыясында 1860 мегаватт кубаттуулуктагы Камбарата-1 ГЭС долбоорун ишке ашыруу боюнча мындан аркы кадамдар болду. Долбоор үч өлкөнүн өкмөттөрү тарабынан биргелешип ишке ашырылууда.
Казакстан Республикасы, Кыргыз Республикасы жана Өзбекстан Республикасынын өкмөттөрү Дүйнөлүк банктан долбоорду даярдоого техникалык жардам сурап кайрылышкан. Анын ичинде техникалык-экономикалык негиздемени жаңылоо, долбоордун экологиялык жана социалдык таасирине баа берүүнү даярдоо жана долбоордун туруктуу каржылоо моделин жана коммерциялык структурасын иштеп чыгуу.
Тегерек столго ошондой эле Дүйнөлүк банктын жогорку даражалуу өкүлдөрү, анын ичинде Борбор Азия боюнча директору Татьяна Проскурякова, Европа жана Борбордук Азия (ЕКА) боюнча стратегия жана операциялар боюнча директору Каролина Санчес-Парамо, ЕКА чөлкөмүндөгү инфраструктура боюнча аймактык директору Чарльз Джозеф Кормье жана ЕКА чөлкөмүндөгү энергетикалык программалардын жетекчиси Стефани Гил катышты.
Дүйнөлүк банктын Борбордук Азия боюнча директору Татьяна Проскурякова мындай деп баса белгиледи: “Дүйнөлүк банк Борбор Азия өлкөлөрүнүн региондогу энергетикалык жана суу коопсуздугун камсыз кылуу маселелери боюнча болуп көрбөгөндөй кызматташуусун кубаттайт. Башка эл аралык уюмдар менен өнөктөштүктө биз Казакстан Республикасынын, Кыргыз Республикасынын жана Өзбекстан Республикасынын өкмөттөрүнүн бүткүл аймакка жана анын тургундарына олуттуу экономикалык жана социалдык пайда алып келе турган Камбарата-1 ГЭС долбоорун ишке ашыруу боюнча аракеттерин колдоого кубанычтабыз”.
Министрлер регионалдык энергетикалык коопсуздукту чыңдоонун жана Борбор Азиядагы кызматташтыкты өнүктүрүүнүн катализатору катары каралып жаткан долбоорду ишке ашыруу боюнча өз өлкөлөрүнүн саясий милдеттенмелерин ырасташты.
Тараптар 2025-жылдын январында Ташкентте өткөн биринчи министрлер тегерек столунан бери жетишилген прогрессти талкуулашты. Долбоордун техникалык-экономикалык негиздемелерине, ошондой эле экологиялык жана социалдык аспектилерине өзгөчө көңүл бурулду. Катышуучулар долбоордун жаңыланган чыгымдар сметасын, электр тармактарын модернизациялоонун зарылдыгын, каржылоо булактарын, анын ичинде эл аралык каржы институттарынын жана уюмдарынын колдоосун, ошондой эле суу-энергетика тармагындагы кызматташуунун негизги принциптерин карап чыгышты.
Казакстан Республикасынын энергетика министри Ерлан Аккенженов:"Камбарата-1 ГЭС долбоорунун алдыга жылуусу биздин үч өлкөнүн тыгыз жана жемиштүү кызматташтыгынын натыйжасы болуп саналат. Казакстан бул демилгени бекем карманып, аймактагы энергетиканы өнүктүрүү жаатында бирдиктүү максаттарга жетүү үчүн өнөктөштөр менен жигердүү кызматташууну улантат", - деп белгиледи.
Кыргыз Республикасынын Энергетика министри Таалайбек Ибраев баса белгиледи:
«Камбарата-1 ГЭСи Кыргыз Республикасынын энергетикасын өнүктүрүүнүн улуттук стратегиясынын негизи жана Борбордук Азиянын келечеги үчүн эң маанилүү долбоор болуп саналат. Биз аны сууну туруктуу пайдалануу жана аймактык энергетикалык коопсуздук боюнча бирдиктүү көз караштын негизинде Казакстан жана Өзбекстан менен тыгыз өнөктөштүктө ишке ашырууга сыймыктанабыз. Биргелешип, биз 2025-жылы долбоордун башталышын көздөй ишенимдүү баратабыз».
Бул тууралуу Өзбекстан Республикасынын энергетика министри Журабек Мирзамахмудов билдирди.
«Биздин региондук өнөктөштөр менен бирге биз Ташкентте өткөн биринчи министрлердин тегерек столунан бери жетишилген олуттуу прогрессти кубануу менен белгилейбиз. Биздин мамлекеттердин макулдашылган аракеттеринин жана эл аралык каржы институттарынын колдоосунун аркасында биз бул долбоорду эл аралык техникалык, экологиялык жана социалдык стандарттарга толук шайкеш келтире алабыз деп ишенем”.
Жолугушуунун жыйынтыгында тараптар долбоорду даярдоо үчүн зарыл болгон мындан аркы чаралар жана мөөнөттөр жөнүндө макулдашышты. Ошондой эле долбоорду ишке ашыруудагы прогрессти тездетүү үчүн аймактык кызматташууну улантуу жана министрлердин жолугушууларын үзгүлтүксүз өткөрүү ниетин ырасташты.